Ένα από τα αγαπημένα παιδικά βιβλία του γιου μου αλλά και αρκετών μαθητών μου είναι Η εξαφάνιση της Ντόροθυ Σνοτ, του Πέτρου Χατζόπουλου. Μετά από αυτό ακολούθησαν και άλλα με τον ίδιο ήρωα -τον Κορνήλιο Κρικ-που μιας και του είχαμε αδυναμία έπρεπε να τα αγοράσουμε. Όλα αυτά καμιά δεκαετία πίσω. Τότε που ανακάλυπτα και εγώ τη διπλή συγγραφική ταυτότητα του Αύγουστου Κορτώ-γνωστού συγγραφέα της λογοτεχνίας για μεγάλους, ο οποίος υπέγραφε με το πραγματικό του όνομα όταν έγραφε για παιδιά. Δεν ξέρω γιατί, αλλα μου είχε κάνει εντύπωση τότε.
Ο Πέτρος Χατζόπουλος λοιπόν, παντρεύτηκε πριν λίγες μέρες στην Αμερική τον σύντροφο του. Και εγώ, όπως και πριν δυο χρόνια βρέθηκα να προβληματίζομαι, στο κατα πόσο η κοινωνία μας είναι έτοιμη να δεχτεί γάμους-σχέσεις ομοφυλοφύλων και κυρίως πως όλο αυτό μπορεί να παρουσιαστεί στα παιδιά.
Η αιτία τότε, ήταν ένα βιβλίο από Έλληνα ομοφυλόφυλο συγγραφέα, ο οποίος μου ήταν γνωστός ως συγγραφέας για μεγάλους και μεταφραστής. Ο Λύο Καλοβυρνάς που αυτό είναι το όνομα του, αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για παιδιά, το οποίο αγγίζει διάφορα θέματα, ανάμεσα σε αυτά και την ομοφυλοφυλία. Το βιβλίο ονομάζεται Γκντουπ και ο Λύο ίσως ήταν ο πιο κατάλληλος για να γράψει ένα βιβλίο που θα αναφερόταν στην ομοφυλοφυλία. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά δεν γνωρίζω άλλο βιβλίο στα ελληνικά με αναφορά σε αυτήν. Αλλά και η ξένη βιβλιογραφία είναι σχετικά περιορισμένη. Φαίνεται ότι και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες το θέμα ομοφυλοφυλία είναι ταμπού και δύσκολα θα συναντήσεις βιβλία για το θέμα αυτό σε βιβλιοθήκες και σε σχολεία. Αλλά αυτά συμβαίνουν μακριά από εμάς. 'Οταν λοιπόν κυκλοφόρησε το Γκντουπ-που κατά την προσωπική μου γνώμη είναι ένα πολύ καλό βιβλίο και μάλλον οι υποψηφιότητες του για βραβεία δείχνουν πως όντως είναι ένα αξιόλογο βιβλίο-συνάντησα την αντίδραση γνωστών μου και μη στο να προτείνουν στα παιδιά τους να διαβάσουν ένα τέτοιο βιβλίο. Έμεινα έκπληκτη ακόμα και από άτομα που θεωρούσα έτοιμα στο να κάνουν μια τέτοια κίνηση, να το αρνούνται λες και αν το διάβαζαν τα παιδιά τους θα γίνονταν ομοφυλόφυλα! Άσχετο αν η τηλεόραση μας κατακλύζει με ένα σωρό βλακείες-που επιτρέπουμε στο παιδί μας να τις παρακολουθεί-παρουσιάζοντας μέσα από σειρές αμφιβόλου ποιότητας, ομοφυλόφιλικές σχέσεις ή πρόσωπα που το σταρ σύστεμ; τους επιβάλλει να υπερτονίζουν αυτή τους την πλευρά. Και δεν σας κρύβω πως όταν το επέλεξα να βρίσκεται ανάμεσα σε άλλα στην Έκθεση Βιβλίου του σχολείου μου, είχα μια αγωνία στο πως μπορεί να αντιδρούσαν γονείς. Τίποτα δεν έγινε.Ίσως γιατί δεν το παράγγειλε τότε κανένα παιδί. Τώρα ένα αντίτυπο του βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του σχολείου που υπηρετούσα.
Και έτσι βρισκόμαστε πάλι στον ίδιο σημείο. Πώς μιλάμε στα παιδιά για την ομοφυλοφυλία; Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε το θέμα αυτό μέσα στη σχολική τάξη χωρίς να έχουμε αντίδραση από ενήλικες;(π.χ. γονείς) Νομίζω πως απέχουμε πολύ από αυτό το σημείο. Και δεν έχω πραγματικά τίποτα να προτείνω γι αυτό. Γιατί η κοινωνία μας και η πολιτεία μας είναι ρατσιστική. Οτιδήποτε είναι έξω από τα δικά μας πλαίσια, δύσκολα γίνεται αποδεκτό. Δεν έχουμε καταλάβει ότι τον ρατσισμό το βιώνουμε όλοι μας. Γιατί κανένας δεν είναι ίδιος με τον άλλον. Και αφού η κοινωνία μας δεν χαρακτηρίζεται από την ικανότητα της αποδοχής και της συνύπαρξης με το διαφορετικό προς εμάς, είναι πιθανόν να πέσουμε και εμείς θύματα αυτού του φαινομένου. Εκτός κι αν αρχίσουν να γίνονται βήματα. Πάλι όμως με πιάνει η απαισιοδοξία μου. Γιατί ώρες ώρες νιώθω πως ούτε μικρά βήματα δεν μπορούμε να κάνουμε. ΄Οπως και να έχει ήθελα να τα πω αυτά και τα είπα. Όχι για να γίνει κάτι, αλλά απλά για να πω μια γνώμη.
Όσο για τον Αύγουστο Κορτώ, αν και δηλώνω περισσότερο θαυμάστρια του Πέτρου Χατζόπουλου, εύχομαι να ζήσει μια καλή ζωή δίπλα στον άνθρωπο του. Και γιατί όχι; Να γράψει κι αυτός ένα παιδικό βιβλίο, που θα μιλάει κι αυτό για την ομοφυλοφυλία.
Η εξαφάνιση της Ντόροθυ Σνοτ -Πατάκης 2003
Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου
Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
Γκντουπ-Το μυστικό ημερολόγιο της Λίνας-Κέδρος 2012
Βραχεία Λίστα Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου 2013
Μικρή Λίστα Λογοταχνικών Βραβείων Αναγνώστη
Βραχεία Λίστα Βραβείου Μυθιστορήματος για παιδιά εως 12 του Κύκλου Ελ. Παιδ. Βιβλίου
Μια γρήγορη και βιαστική ματιά στην ξένη βιβλιογραφία. Βιβλία για μικρές ηλικίες:
And tango makes three- Simon &Schuster Children's Publishing 2005 πολυβραβευμένο βιβλίο
Daddy's roommate-Alyson Books 1991 ένα βιβλιο που αποτέλεσε θέμα συζητήσεων και θεωρηθηκε ένα από τα βιβλία πρόκληση τη δεκαετία του 90 από το Σύνδεσμο Αμερικανικών Βιβλιοθηκών
Daddy Papa and me/Mammy mama and me-Tricycle press 2009
It's perfectly normal-Candiewick press 1994 πολυβραβευμένο βιβλίο και αυτό ήταν ένα από τα βιβλία πρόκληση για τη δεκαετία- 2000-09
Ο Πέτρος Χατζόπουλος λοιπόν, παντρεύτηκε πριν λίγες μέρες στην Αμερική τον σύντροφο του. Και εγώ, όπως και πριν δυο χρόνια βρέθηκα να προβληματίζομαι, στο κατα πόσο η κοινωνία μας είναι έτοιμη να δεχτεί γάμους-σχέσεις ομοφυλοφύλων και κυρίως πως όλο αυτό μπορεί να παρουσιαστεί στα παιδιά.
Η αιτία τότε, ήταν ένα βιβλίο από Έλληνα ομοφυλόφυλο συγγραφέα, ο οποίος μου ήταν γνωστός ως συγγραφέας για μεγάλους και μεταφραστής. Ο Λύο Καλοβυρνάς που αυτό είναι το όνομα του, αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για παιδιά, το οποίο αγγίζει διάφορα θέματα, ανάμεσα σε αυτά και την ομοφυλοφυλία. Το βιβλίο ονομάζεται Γκντουπ και ο Λύο ίσως ήταν ο πιο κατάλληλος για να γράψει ένα βιβλίο που θα αναφερόταν στην ομοφυλοφυλία. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά δεν γνωρίζω άλλο βιβλίο στα ελληνικά με αναφορά σε αυτήν. Αλλά και η ξένη βιβλιογραφία είναι σχετικά περιορισμένη. Φαίνεται ότι και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες το θέμα ομοφυλοφυλία είναι ταμπού και δύσκολα θα συναντήσεις βιβλία για το θέμα αυτό σε βιβλιοθήκες και σε σχολεία. Αλλά αυτά συμβαίνουν μακριά από εμάς. 'Οταν λοιπόν κυκλοφόρησε το Γκντουπ-που κατά την προσωπική μου γνώμη είναι ένα πολύ καλό βιβλίο και μάλλον οι υποψηφιότητες του για βραβεία δείχνουν πως όντως είναι ένα αξιόλογο βιβλίο-συνάντησα την αντίδραση γνωστών μου και μη στο να προτείνουν στα παιδιά τους να διαβάσουν ένα τέτοιο βιβλίο. Έμεινα έκπληκτη ακόμα και από άτομα που θεωρούσα έτοιμα στο να κάνουν μια τέτοια κίνηση, να το αρνούνται λες και αν το διάβαζαν τα παιδιά τους θα γίνονταν ομοφυλόφυλα! Άσχετο αν η τηλεόραση μας κατακλύζει με ένα σωρό βλακείες-που επιτρέπουμε στο παιδί μας να τις παρακολουθεί-παρουσιάζοντας μέσα από σειρές αμφιβόλου ποιότητας, ομοφυλόφιλικές σχέσεις ή πρόσωπα που το σταρ σύστεμ; τους επιβάλλει να υπερτονίζουν αυτή τους την πλευρά. Και δεν σας κρύβω πως όταν το επέλεξα να βρίσκεται ανάμεσα σε άλλα στην Έκθεση Βιβλίου του σχολείου μου, είχα μια αγωνία στο πως μπορεί να αντιδρούσαν γονείς. Τίποτα δεν έγινε.Ίσως γιατί δεν το παράγγειλε τότε κανένα παιδί. Τώρα ένα αντίτυπο του βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του σχολείου που υπηρετούσα.
Και έτσι βρισκόμαστε πάλι στον ίδιο σημείο. Πώς μιλάμε στα παιδιά για την ομοφυλοφυλία; Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε το θέμα αυτό μέσα στη σχολική τάξη χωρίς να έχουμε αντίδραση από ενήλικες;(π.χ. γονείς) Νομίζω πως απέχουμε πολύ από αυτό το σημείο. Και δεν έχω πραγματικά τίποτα να προτείνω γι αυτό. Γιατί η κοινωνία μας και η πολιτεία μας είναι ρατσιστική. Οτιδήποτε είναι έξω από τα δικά μας πλαίσια, δύσκολα γίνεται αποδεκτό. Δεν έχουμε καταλάβει ότι τον ρατσισμό το βιώνουμε όλοι μας. Γιατί κανένας δεν είναι ίδιος με τον άλλον. Και αφού η κοινωνία μας δεν χαρακτηρίζεται από την ικανότητα της αποδοχής και της συνύπαρξης με το διαφορετικό προς εμάς, είναι πιθανόν να πέσουμε και εμείς θύματα αυτού του φαινομένου. Εκτός κι αν αρχίσουν να γίνονται βήματα. Πάλι όμως με πιάνει η απαισιοδοξία μου. Γιατί ώρες ώρες νιώθω πως ούτε μικρά βήματα δεν μπορούμε να κάνουμε. ΄Οπως και να έχει ήθελα να τα πω αυτά και τα είπα. Όχι για να γίνει κάτι, αλλά απλά για να πω μια γνώμη.
Όσο για τον Αύγουστο Κορτώ, αν και δηλώνω περισσότερο θαυμάστρια του Πέτρου Χατζόπουλου, εύχομαι να ζήσει μια καλή ζωή δίπλα στον άνθρωπο του. Και γιατί όχι; Να γράψει κι αυτός ένα παιδικό βιβλίο, που θα μιλάει κι αυτό για την ομοφυλοφυλία.
Η εξαφάνιση της Ντόροθυ Σνοτ -Πατάκης 2003
Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου
Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
Γκντουπ-Το μυστικό ημερολόγιο της Λίνας-Κέδρος 2012
Βραχεία Λίστα Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου 2013
Μικρή Λίστα Λογοταχνικών Βραβείων Αναγνώστη
Βραχεία Λίστα Βραβείου Μυθιστορήματος για παιδιά εως 12 του Κύκλου Ελ. Παιδ. Βιβλίου
Μια γρήγορη και βιαστική ματιά στην ξένη βιβλιογραφία. Βιβλία για μικρές ηλικίες:
And tango makes three- Simon &Schuster Children's Publishing 2005 πολυβραβευμένο βιβλίο
Daddy's roommate-Alyson Books 1991 ένα βιβλιο που αποτέλεσε θέμα συζητήσεων και θεωρηθηκε ένα από τα βιβλία πρόκληση τη δεκαετία του 90 από το Σύνδεσμο Αμερικανικών Βιβλιοθηκών
Daddy Papa and me/Mammy mama and me-Tricycle press 2009
It's perfectly normal-Candiewick press 1994 πολυβραβευμένο βιβλίο και αυτό ήταν ένα από τα βιβλία πρόκληση για τη δεκαετία- 2000-09
